İlmi Araştırmalarda Ekip Çalışması

Ülkemizde çok yetenekli öğretmenlerimiz, mühendislerimiz, hekimlerimiz, akademisyenlerimiz var. Uğraş alanlarının ülkemizdeki seviyesi ile bu konularda öncü ülkelerdeki seviyeyi kıyasladığımızda aramızdaki farkın ekip çalışmasının yoksunluğundan kaynaklandığını hemen fark ederiz.

İlmi Araştırmalarda Ekip Çalışması
İlmi Araştırmalarda Ekip Çalışması Yonetici
Advert

Günümüzde diğer alanda olduğu gibi bilimsel çalışmalarda da bireyselliğin bir anlamı kalmamıştır. Aslında eskiden de yoktu. İmam-ı Azam Ebu Hanife onca eseri ekibi ile yazmıştı, Leonardo da Vinci muhteşem çizimlerini ekibi ile birlikte yapmıştı, Mimar Sinan olağanüstü eserlerini ekibiyle vücuda getirmişti. Dünya tarihinde önemli keşiflerin, icatların ve hayranlık uyandıran çalışmaların arkasında çoğunlukla bir ekip vardır. Aziz Sancar hocamızı Nobel’e ulaştıran kendisi ile birlikte ekibinin çabasıdır.

Geçmişte araştırmalarda kaydedilen gelişmelerin genellikle ekip lideri tarafından kayıtlara geçirilmesi nedeniyle toplumda bütün ilerlemelerin arkasında bir kişi olduğu algısına neden olmakta. Ayrıca yazılı kaynaklarda ve sözlü anlatımlarda çalışma ekibi yerine kişilerin öne çıkarılmasının da bu algının oluşmasında katkısı vardır. Zaman zaman kişisel çabaların nadir olsa da üstün başarıyla sonuçlandığı örnekler de yok değildir.

Toplumumuzda başarının paylaşılmasının zayıflık olarak algılanması, ekip içinde bazılarının öne çıkma isteği, ekipleri yarıştırma yerine kişileri yarıştırma alışkanlığı, ekip çalışmaları yerine daha çok kişisel çalışmaların ödüllendirilmesi gibi nedenler, kaynakların daha çok kişisel veya küçük grup çalışmalarına yönlendirilmesine neden olmaktadır. Olaylara ekiplerin değil, kişilerin karar verme alışkanlığı da bireysel çalışmaların öne çıkmasında etkilidir. Diğer taraftan bizim gibi duygusal toplumlarda, toplumun sorumluluğu tek bir kişinin üzerine atıp kendi sorumluluğundan kurtulma isteği de ekip yerine kişileri öne çıkarılmaktadır. Konuyla ilgili daha az saygın bir dergide araştırma makalesi yazan bir kişinin aldığı akademik başarı puanının ekip olarak daha etkin ve saygın bilimsel dergilerde yayınlanan çalışmalarda kişi başına alınan puandan daha yüksektir. Bu örnek, bilimsel çalışmalarda ekip çalışmasından ziyade bireysel çalışmanın teşvik edildiğine ilişkin başka açıklamalara ihtiyaç bırakmaz diye düşünüyorum. Ülkemizde verilen başarı ödüllerinin hemen hemen hepsinin ekip yerine kişilere veriliyor olmasının anlamını yeri gelmişken belirtmek isterim.  

Elbette kapsamı sınırlı, geçici çözümlere ihtiyaç duyan bazı işlerin yürütülmesi bireysel çabayı gerektirir. Bununla birlikte geniş kitleleri ilgilendiren, hele hele ülkenin geleceğini şekillendirecek ilmi çalışmalar güçlü ekipler gerektirir. Böyle çalışmaların ekipler yerine bireysel veya küçük grup çalışmalarıyla yürütülmesinin genel sakıncalarını şu şekilde özetleyebiliriz:

Daha fazla kaynak tüketilir, araştırmanın etkisi sınırlı kalır, çalışmanın sahibi azdır veya çalışmayı yürütenin ayrılması halinde sahipsizdir, çalışmada daha az akıldan yararlanılır, toplumsal aklı işlevsiz hale gelir, işbirliği yapılabilecekler yerine mücadele edilmek zorunda kalan rakiplerin sayısını çoğaltır, çalışmanın kapsamı sınırlı kalır, süresini çalışanın ilgisi ve ömrü tayin eder, çalışma parça parça ilerler, sonuç alınmadan konudan konuya geçilir, ortalıkta sonuçlanmayı bekleyen çok fazla iş kalır, çözümü zaman alan başka problemlere yol açar, covid 19 hadisesinde olduğu gibi ihtiyaç duyulduğunda bunca emeğe ve harcanan kaynağa bakıldığında ortalıkta yararlanılabilecek çok az bilgi kırıntısı olduğu görülür, yeni uzmanların yetişmesine pek az olanak tanınır. Bireysel çalışmalar yetenekli kişileri yutan bir sisteme dönüşür. Çünkü iş yükü fazlalığı ve başarı beklentisi bireyin sonunu getirir. Ülkemizde çok yetenekli öğretmenlerimiz, mühendislerimiz, hekimlerimiz, akademisyenlerimiz var. Uğraş alanlarının ülkemizdeki seviyesi ile bu konularda öncü ülkelerdeki seviyeyi kıyasladığımızda aramızdaki farkın ekip çalışmasının yoksunluğundan kaynaklandığını hemen fark ederiz.

Bu bakımdan TÜBİTAK’ın araştırma projelerinde öne çıkardığı ekip çalışması kavramının ülke sathına yayılması gereklidir. Ülkenin kaynakları başta tıp, akıllı ilaçlar, temel bilimler, enerji, göç gibi belirlenmiş alanlardaki ekip çalışmalarına yönlendirilmelidir. Biraz araştırma, biraz idari işler, biraz ders yürütme şeklinde ilgiyi dağıtan ekip çalışmalarının bir şey üretmediğinin yüzlerce örneği bulunmaktadır. Bu yüzden ekiplerden çalışma konularına odaklanmaları ve yeni uzmanlar yetiştirilmeleri talep edilmelidir.

Bilim dünyasına baktığımızda, araştırıcılarımızın kabul gören çalışmalarının ekip ürünü olduğu hemen göze çarpacaktır. İlmi araştırmalarda ekip çalışmalarının öncelenmesi verimliliğimizi artıracak, ülke insanının kendine inancını perçinleyecek ve ülkemizin gücüne güç katacaktır.

Bu yazı vesilesiyle Covid 19 mücadelesinde özveri ile çalışan sağlık çalışanlarımıza şükranlarımı ifade etmek ve bu zor günlerin hızlıca atlatılmasında, insanımızın yetkililerin söylemlerini dikkate almasının çok önemli olduğunu vurgulamak istiyorum.

Prof. Dr. Ali Kandemir İmam-ı Azam Ebu Hanife Leonardo Da Vinci TÜBİTAK İlmi Araştırmalarda Ekip Çalışması Aziz Sancar
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR X
Balıkesir'de büyük Çepni buluşması
Balıkesir'de büyük Çepni buluşması
Sebahattin Arslantürk: Hedef dekar başına 500 kg
Sebahattin Arslantürk: Hedef dekar başına 500 kg