Erozyonun neden olduğu tahribat, aşırı otlatmanın neden olduğu biyoçeşitlilik kaybı, kirliliğe bağlı değişimler, bitkilerin ve böceklerin çıkış zamanı, meraların ve ormanların durumu, kurakların neden olduğu hasarlar, meraların durumu, sıra dışı hayvan ölümleri, doğada ilginç hayvan davranışları, belli türlere ait nüfus sayımları, orman başta olmak üzere farklı ekosistemlerde görülen hastalıklar, avcılığın etkileri, arıların sıklıkla tercih ettiği bitkiler, hayvanların severek tükettiği otlar, besinler vb. konular doğamızda olup bitenleri bilmemiz gereken hususlardır. Bunlara ait elde veriler olmadan doğal zenginliklerimizi planlamamız, takip etmemiz, korumamız ve kullanım olanaklarını doğru bir şekilde planlamamız mümkün değildir. Ülkemizin zenginliği, yüz ölçümü ve topoğrafi çeşitliliği dikkate alındığında bir kaç kurumun, araştırma kuruluşunun ve araştırmacıların gerekli bilgileri verimli bir şekilde elde etmesi neredeyse imkansızdır. Hal böyle olunca birçok zenginlik, araştırılmadan, kullanılmadan ve dahası bilinmeden yok olup gitmektedir.
Ülkemizin hemen hemen her tarafında hayvanlarının otlatılması peşinde günlük olarak kilometrelerce yol kat eden doğa aşığı, doğanın parçası ve gözcüsü binlerce çoban arkadaşımız bulunmaktadır. Bu arkadaşlarımız doğada her gün değişik gözlemler yapmakta, fakat bu gözlemleri akşamları aile ve dost sohbetleri arasında birkaç cümle ile geçiştirilmektedir.
Önerim; başta Tarım ve Orman Bakanlığımızın ilgili birimleri ve araştırma kuruluşları olmak üzere kırsaldan düzenli olarak ihtiyaç duyulan verilerin neler olduğunu belirleyerek basit fakat etkili olacak şekilde veri toplama yöntemleri geliştirmeli. Geliştirilen bu yöntemlerin kullanılması konusunda çobanlarımız eğitilmeli ve kendilerinden ihtiyaç duyulan verilere dair gözlemlerini ilgili birimlere gönderilmesi sağlanmalıdır. Çobanlarımızın gönderdiği verilerin güvenirliliğini sağlayacak araçlar da geliştirilmelidir. İlgili birimlere düzenli aralıklarla güvenilir gözlemlerini veri olarak gönderen çobanlarımıza belli bir ücret ödenmelidir. Bütün bunları yapabilmek için gerekli yasal düzenlemeler de hayata geçirilmelidir. Önerimin sağlayacağı önemli yararlar olacaktır. Devletimizin ilgili kurumlarının kırsaldan doğamıza ilişkin verileri sağlıklı bir şekilde tek başına toplaması mümkün görülmemektedir. Ayrıca doğadaki süreçler süreklilik arz ettiği için resmi bir kurumun görevlendirme ile kırsala gönderdiği elemanlarının kısa sürelerde elde ettiği veriler anlık ve geneli yansıtmadan uzaktır.
Diğer taraftan veri toplama konusunda eğitilmiş çobanlarımız hem ülkemizin gelişmesine, doğal zenginliklerin korunması ve onlardan yararlanılmasına katkıda bulunacaklar, hem de meslekleri bir nitelik kazanmış olacaktır. Ayrıca niteliği artırılmış bir çobanlık mesleğine bağımlı hayvancılığımızda zaman içinde verim artışı da sağlanmış olacaktır. Topluma çobanlığın nitelikli bir meslek olduğu da ispat edilmiş olacaktır.
Siz ne dersiniz?..
